Heuvelhof

Geschiedenis rond het gemeentehuis van Kessel-Lo

De gemeente Kessel-Lo werd gesticht in 1829, Willem Coosemans (katholiek) werd de eerste burgemeester van 1829 tot 1839. Toen vergaderde de gemeenteraad in een zaaltje in Vlierbeek.

In 1867 werd het eerste gemeentehuis gebouwd op Heffel, het huidige Gemeenteplein. In 1938 kon de gemeente het domein Heuvelhof kopen, het oude gemeentehuis werd in 1959 afgebroken. Nu staat daar een school.

Na de fusie van 1977 werd het kasteeltje van Heuvelhof deelgemeentehuis. Alle burgemeesters van Kessel-Lo kregen later een straat met hun naam.

Vanaf 2024/25 zal het park grondig worden gerenoveerd, o.a. ook de vijvers en de grot.

Kasteel Heuvelhof

  • 1842-1851 Landgoed Jos Van der Beken-Pasteels
    Het kasteeltje en bijgebouwen op het landgoed “het Hovelken” werd gebouwd door een rentenier uit Turnhout, die in Leuven woonde. De gronden waren reeds eigendom van zijn ouders. De gebouwen omvatten het landhuis, schuur, stallingen en bijhorigheden. Er was ook een tuin en fruitbomen op het 1 ha 67 a 10 ca grote domein, dat door een haag omgeven was.
  • 1851-1855 Landgoed Phil. Lappy-Thielens
    Verkocht wegens faillissement in 1855.
  • 1855-1896 Landgoed Felix Emmanuel Remy-Boye
    In 1856 overlijdt Felix Remy, zijn weduwe Angelique hertrouwt met diens broer Eduard, van de Remyfabrieken in Wijgmaal. Hun dochter Marie Sophie Clémence trouwt met August de Becker-Remy.
  • 1856-1858 Pensionaat van de dames Zélie en Olype Cerkel
    Deze dames hebben er een tijdje een pensionaat voor meisjes gehouden.
  • 1896-1919 Landgoed baron August de Becker-Remy
    Na de dood van de dochter in 1915 stond het kasteeltje leeg totdat de erfgenamen het terug verkochten .
  • 1919-1938 Landgoed Albert de Stordeur-Gilbert
    De eigenaar van de maïsverwerkende fabriek aan de Vaart kocht het domein over van de erfgenamen de Becker-Remy. Toen was het domein 17 ha 30 a 96 ca groot en bevatte het een park, vijvers, boomgaard, moestuin, huis voor conciërge, serres, wintertuin, garage, een paviljoen…
  • 1938-1977 Gemeentehuis Kessel-Lo
    Tot de gemeentefusie van 1977 fungeerde het gebouw als gemeentehuis van Kessel-Lo. Nu is het enkel nog een permanentie voor de basisdiensten (bevolking, burgerlijke stand e.d.). Aan de rand van het domein, aan de Diestsesteenweg, is het politiekantoor van Kessel-Lo opgericht.

Park Heuvelhof

Na de overname door de gemeente werd het terrein een openbaar park, waar in de loop der jaren allerhande dingen ingericht werden.

Aan de rand kwamen er nog een rusthuis en een aantal bejaardenhuisjes, in de buurt beter bekend als “de klein huizekes”; in het park kwamen tijdens het pinkster-weekend de jaarlijkse Kesselse Feesten, met kermis, handelsbeurs en allerhande animatie, waaronder een viswedstrijd op de vijver. Die feesten werden traditiegetrouw afgesloten met een groots vuurwerk. Kinderen konden er spelen in de speeltuin, geschilderd in blauw en geel, de kleuren van Kessel-lo.

Het domein kende doorheen de jaren ook een wisselende fauna, gaande van een eenzame ezel, Franske, die in de grot naast de vijver woonde (foto rechts) tot een heus hertenpark. Er was een tijdje ook een duiventil. De eendjes zijn de enige constante.

Ijskelder

Voor het gebruik van koelkasten en diepvriezers maakten de mensen gebruik van ijskelders. Die dienden om ijs, dat in de winter uit vijvers gehaald werd, ’s zomers in te bewaren. Zij ontstonden waarschijnlijk in de 16e eeuw na de uitvinding van roomijs.

De besten waren uit steen, soms ook van hout. Uiteraard waren de stenen de beste en zijn alleen die bewaard gebleven.

Zo’n ijskelder zat gedeeltelijk ondergronds en had dikke, soms dubbele, soms wel driedubbele muren en een ton- of koepelgewelf. Dat was dan afgedekt met een dikke laag aarde, waarop struiken en bomen geplant werden. De ingang was gewoonlijk aan de noordzijde. Meestal was er een korte gang met een tweede deur, om zo goed mogelijk te isoleren. Bovenaan was er meestal een ventilatiegat voor de afvoer van vochtige lucht.

In de zomer werd een stuk van het ijsblok gekapt (het ijs vroor ’s winters –al dan niet door er water over te gieten- in 1 blok aan elkaar) en in de keuken in een geïsoleerde kast gestopt, waar het dan diende om o.a. dranken en ijsjes te koelen.

Na de opkomst van elektrische koelapparatuur geraakten de ijskelders in verval. Sommigen werden de laatste jaren ingericht als verblijfplaats voor vleermuizen.

Ook hier werd een ijskelder gebouwd als onderdeel van het landgoed. Het ijs werd uit de vijver gehaald. De ijskelder werd jarenlang niet gebruikt totdat in 1990 hier een vleermuisverblijf ingericht werd.